Opvoeden: de prijzenkast

Nog iets nieuws wat we sinds een paar maanden toepassen: onze prijzenkast.

4 kinderen, dat geeft redelijk wat speelgoed. En dus ook rommel. Ik gaf ze al ieders hun eigen bak en dat helpt wel. Maar ik werd het toch beu dat ‘zet de boeken die je hebt gelezen terug op hun plaats’ door hun werd vertaald als ‘ leg de boeken er ergens in de buurt, het zal wel goed genoeg zijn’.

We blijven zeggen dat ze eerst het ene moeten opruimen voor ze met iets anders beginnen, maar dat is vaak voor dovemansoren bestemd. Soms vroeg ik om speelgoed op te ruimen en miraculeus had niemand het daar gelegd. En moest dus ook niemand opruimen in hun redenatie. Soms vertikte ik het om het op te ruimen ( meestal help ik wel mee) en bleef het vragen / commanderen / ruzie maken tot het opgeruimd werd. Vaak onder veel gemopper en soms lag het er dan wel een hele dag ( op een schooldag bvb). Soms vroeg ik iets een paar keer en nam / gooide ik het weg als het niet werd opgeruimd, waardoor ze alleen maar leerden dat ze niets hoeven te doen en het toch opgelost geraakt. Maar dat opruimen, dat is soms toch frustratie.

Ik heb soms nogal bijdehante kinderen. En ik kom dus wel eens in situaties terecht waarop tanden bijten, diep inademen, omdraaien en het loslaten de enigste oplossing is. Ons R. gaf me de afgelopen jaren deze opmerkingen als het ging over opruimen:

-          Ik ruim dat niet op ze. Doet gij dat maar. Gij hebt voor dat speelgoed betaald, dus gooit ge uw eigen geld weg. Mijn probleem niet.”

-          “ Hoe, ik moet dat speelgoed opruimen? En waarom? Gij hebt daar voor betaald, dus eigenlijk is het uw speelgoed en moet gij het opruimen.”

Het meest frustrerende aan die opmerkingen is toch dat ze een kern van waarheid bevatten. Maar dat maakt het niet leuker natuurlijk, zeker niet als het door een 6-jarige word gezegd. Om ook hier weer dat eeuwige gemopper langs beide kanten wat tegen te gaan, bedacht ik het volgende: onze prijzenkast.

Wanneer het echt te rommelig word, waarschuw ik de kinderen dat ik binnen het uur rondga met mijn wasmand. Alles wat niet op zijn plaats ligt, vliegt daar onverbiddelijk in en is van mij. Als ze het terugwillen, moeten ze mij 3 punten geven. En die punten kunnen ze verdienen door taakjes uit te oefenen.

De afwasmachine uitladen bvb is 2 punten. Een wasmand propere was in de kinderkleerkasten leggen is 4 punten ( was van 1 kind is 1 punt, die wasmanden zitten vaak goed vol voor ze naar boven gaan). Brood naar de geitjes brengen, afval naar de compostbak, de vuilnisbak leegmaken in de restafvalcontainer, papier wegbrengen naar het kot, glas naar de glasbak, dat is telkens 1 punt. En zo zijn er nog wel dingetjes. Ik kijk zelf een beetje naar het kunnen van het kind. R. is fysiek de grootste en zal dus het makkelijkste het afval naar de compostbak moeten brengen, gewoon omdat zij groot genoeg is om het er het makkelijkst in te gooien. F. is kleiner maar zij krijgt dan weer makkelijker de taak om de tafel na het eten met nat af te kuisen.

Natuurlijk krijgen ze niet voor elk dingetje dat ze doen punten ( al zouden ze wel willen). Hun bord en bestek na het eten aan de afwasmachine zetten, dat is iets wat ze moeten doen, zonder discussie. Of hun schoenen in de schoenenkast zetten of hun kamer op orde houden.

Het voordeel van dit systeem:

Als het van ‘niemand’ is en niet wordt opgeruimd, is het van mij en van mijn wasmand.

Ze leren om properder te zijn op hun spullen.

En te werken voor iets.

Ze worden wel beloond voor hun acties, maar dan door hun eigen speelgoed terug te verdienen, ipv nieuwe dingen, dus geen extra dingen in huis.

Ze kiezen zelf of ze ervoor willen werken of net niet.

Na verloop van tijd doe ik weg wat er nog in de wasmand zit en er niet wordt uitgehaald, dus ook minder speelgoed / rommel.

We hanteren dit systeem sinds april en eigenlijk gaat het zoals verwacht:

-          Ons R., die de meest verantwoordelijke is, ruimt niet alleen keigoed op maar had al snel niets meer in de wasmand liggen. Ze hoeft geen taken meer te doen, maar helpt graag en we hebben samen afgesproken dat ze dan 2,5€ krijgt als beloning. Als ze 10 punten heeft verdiend, want dan moet ze inruilen.

-          Onze T. zit er tussenin. Hij ruimt niet supergraag op maar doet het wel. En taakjes doet hij soms ook wel graag, als zijn pet ernaar staat. Hij heeft dan ook het minste in de wasmand liggen.

-          Ons F. is ons dromertje. Diegene die niet graag opruimt en een expert is in het doen alsof, door 1 ding vast te houden en van de ene kant van de ruimte naar de andere te stappen, heel geconcentreerd, alsof ze aan het opruimen is. Maar ook zij ruimt nu beter op en klaagt een pak minder als ze eens een taakje moet doen.

-          L. is diegene die het minste opruimt en het vaakst weigert om een taakje te doen. Natuurlijk is ze ook het jongste en zie ik bij haar – en in iets mindere mate bij F. – wel eens wat door de vingers.

Al bij al wordt er wel meer opgeruimd én minder gereclameerd omdat ze moeten opruimen, dus ik ben een blije mama!